Ο ορισμός της ζωής είναι η ελευθερία. Ακόμα κι αν ξέρουμε να μιλάμε καλά τη γλώσσα μας, γνωρίζουμε πως έρχεται κι ο περιορισμός σ’ αυτό το ύψιστο αγαθό. Και τις περισσότερες φορές έρχεται τόσο ύπουλα -σχεδόν δεξιοτεχνικά- και μας προσγειώνει καθηλωμένους σε μια άβολη καρέκλα πεποιθήσεων. Μας δένει με σχοινιά, μας φιμώνει το στόμα και μας ακινητοποιεί, αν μη τι άλλο.
Ίσως να φταίει που οι καιροί προσφέρονται και είναι οι τέλειοι δεσμοφύλακες. Ίσως να φταίει που δεν αναγνωρίζονται πλέον τα αγαθά ως ύψιστα παρά μόνο ως έκπτωτα δικαιώματα χωρίς υποχρεώσεις. Ίσως να φταίει που και οι αποφάσεις έχουν σωματοφύλακες μαζί τους, έχουν μπράβους που δεν μας λένε ποτέ μπράβο για τη γενναιότητά μας να τα καταφέρουμε, δεν αντιλαμβάνονται τον κόπο και τα βαριά ένσημα που πρέπει να ‘χει κανείς για να επιβάλει το όνειρό του ως προτεραιότητα. Το μόνο σίγουρο είναι ότι τα όνειρα δεν είναι προτεραιότητες, είναι ανάγκες. Και οι ανάγκες δεν θα γίνουν ποτέ προτεραιότητες.
Γιατί ο ορισμός της ζωής έχει αλλάξει μαζί με τον κοινωνικό εαυτό που θεωρεί ότι το μείζον είναι το να επιβιώνεις και το έλασσον να ζεις. Γιατί άλλοι αποφασίζουν εξ ονόματός μας. Γιατί ο ορισμός της ζωής, τελικά, είναι ο ίδιος ο περιορισμός της. Και μπορεί κάλλιστα να επαίρεται για τα κελιά της αντί να χαίρεται για τα παιδιά της. Είμαστε θεωρητικά ελεύθεροι και πρακτικά περιορισμένοι σε μια χώρα που όχι μόνο παραμέρισε την πρόσβαση στα όνειρά μας, αλλά παραμέλησε συνειδητά να τη δημιουργήσει.
