O Μάριος Λεβέντης είναι ένας φέρελπις της ελληνικής λογοτεχνίας, της
ποίησης και του θεάτρου. Από τα πρώτα του κιόλας συγγραφικά βήματα
ξεχώρισε για την περίτεχνη γραφή του και την πλαστικότητα της γλώσσας,
που χρησιμοποιεί.
Η Εύα Κακλειδάκη μίλησε μαζί του για τη μέχρι τώρα
καλλιτεχνική του πορεία, το νέο του βιβλίο, την ευθύνη του συγγραφέα,
καθώς και για το όραμα του.
Πόσα χρόνια γράφετε;
Δημόσια βρήκα στην αρένα μόλις ενηλικιώθηκα. Και παίζω ακόμα με το κόκκινο πανί. Σοβαρά και υπεύθυνα.
O Χιλιανός ποιητής Οscar Hahn είχε πει “Γράφω επειδή το
φάντασμα, επειδή χτες, επειδή σήμερα, επειδή δεν ξέρω, επειδή ο έρωτας,
επειδή η νύχτα”. Εσείς για ποιο λόγο γράφετε;
Η εργασία μου στα γράμματα μου έμαθε πως το προβάδισμα το έχει η
αγνότητα, η εμπειρία της προτεραιότητάς σου για τον άλλο. Η απορία είναι
που μας κάνει ανθρώπινους. Δεν υπάρχει τίποτε πιο θνητό απ’ το
οποιοδήποτε «γιατί;» που μας ρωτάει. Το διαρκώς απαντημένο, το
ετοιμόλογο, ίσως είναι και η μανία να υπάρξουμε, ανόητα βέβαια, ως
στιγμιαίες θεότητες. Ουσιαστικά, με κάθε έργο κάνω μια νύξη για το
ιδανικό, στο πανόραμα της ζωής.
Από τι εμπνέεστε;
Από τα άνω άκρα της ζωής, από τα χέρια της. Είτε δίνει χάδια, είτε χαστούκια. Επεξεργάζομαι την αφή και κάνω επαφή με τον κόσμο.
Έχετε γράψει ωστόσο και ποιητικά έργα, όπως είναι το
Αυτόγραφο. Από τους στίχους που έχετε γράψει ποιος θεωρείτε ότι είναι ο
πιο αντιπροσωπευτικός σας;
Το αγαπημένο μου Αυτόγραφο! Όλοι! Αν δεν ήταν αντιπροσωπευτικό δεν θα
έδινα έναν τόσο προσωπικό τίτλο. Αν καθιερώνει κάτι έναν δημιουργό
είναι η κοινωνική πτυχή του. Τα κοινωνικά έργα αναμετριούνται με
χιλιετίες και χιλιετίες. Κουβεντιάζουν μ’ όλες τις χρονολογίες χωρίς
κομπλιμέντα. Μας θυμίζουν ότι ξεχνάμε. Σκληρά και υπομνηστικά.
O Γάλλος συγγραφέας Ραιημόν Κενώ είχε πει “Είναι αρκετό να αγαπάς τις λέξεις για να γράψεις ένα ποίημα". Αρκεί;
Εξαρτάται από τη σταδιοδρομία του έργου. Ο συγγραφέας που υπηρετεί
την τέχνη, είναι σε δημόσια κρίση. Μεσολαβεί ένας ολόκληρος θίασος
ευθυνών που αναγκαστικά διαχωρίζει τις σταδιοδρομίες από την αγάπη μέχρι
την τιτάνια ευθύνη που έχουμε απέναντι στον κόσμο. Σας διαβεβαιώ ο
δημόσιος λόγος δεν είναι ρεφρέν, είναι κουπλέ. Και είναι δύσκολο.
Mέσα σε όλα τα συγγραφικά σας εγχειρήματα υπάρχουν και
θεατρικά έργα. Είναι εύκολο για ένα νέο παιδί σαν εσάς να βρει
ανταπόκριση και να ανέβουν στα σανίδι τα θεατρικά του έργα;
Όλα είναι δύσκολα. Αν είναι εύκολα, είναι μάλλον προσωρινά. Εγώ
χαίρομαι τη δυσκολία της δουλειάς μου, χαίρομαι όταν προκύπτει μόχθος.
Είναι σεμινάριο διάρκειας αυτό. Φυσικά ονειρεύομαι τα έργα μου στο
θέατρο.
Ποιο από όλα τα συγγραφικά είδη με τα οποία έχετε καταπιαστεί θεωρείτε ότι είναι αυτό που σας ταιριάζει περισσότερο και γιατί;
Το θέατρο! Δεν είναι ότι μου ταιριάζει, είναι αυτό που τα ταίριαξε
όλα μεταξύ τους.
Και η λογοτεχνική μου προσωπικότητα απ’ τον ιμάντα του
θεάτρου κρατιέται.
Στο νέο σας βιβλίο "Μετρητά", που κυκλοφορεί από τις
εκδόσεις Οδός Πανός γράφετε: “Tελικά όλα γύρω μας είναι ράφια κι εμείς
βιβλία που στέκουμε μ’ ένα μονόχρωμο εξώφυλλο, τον χαρακτήρα μας”. Eίναι
μονόχρωμος ο χαρακτήρας μας;
Όχι μόνο μονόχρωμος αλλά και μονόχνωτος πολλές φορές. Την παλέτα, το
χρώμα, τη γεύση και το στρας της ποικιλίας το φέρουν οι άνθρωποι που
συναντάμε. Οι συναναστροφές και όχι οι στροφές γύρω από τον εαυτό μας. Η
φράση βέβαια, δεν είναι αυτοτελής και αδικείται η συνέχεια…
«Νιάτα που αγαπούν και ωριμάζουν μ’ ένα αδιόρθωτο σφάλμα· την
εμμονή στο όνειρο», γράφετε στην περιγραφή του. Είναι σφάλμα η εμμονή
στο όνειρο;
Κι αν δεν είναι, παραξενεύει σαν ‘να ναι σφάλμα. Δεν είναι τυχαία η
έμφαση που δίνω. Με τόση προϋπηρεσία στο σκοτάδι, με τέτοιο μαζοχισμό
στους εφιάλτες, το όνειρο αντί να συντηρείται από το κουράγιο μας,
γηροκομείται από την ουτοπία.
Γιατί “Μετρητά”;
Είναι αυτό που κάνω σ’ όλα μου τα έργα: Βάζω τίτλους, σπόντες.
Σαν μικρά φωτεινά ξυπνητήρια, που μας αφυπνίζουν κάτι και χτυπάνε
μέσα μας. Μας αναστατώνουν τον ύπνο και τον λήθαργο. Όταν η
καθημερινότητα στρώνει ατάραχα τα κρεβάτια της, η τέχνη αγρυπνά για να
μας συνετίσει.
Tι επιχειρείτε να περάσετε στον αναγνώστη με αυτό σας το βιβλίο;
Τα Μετρητά με την αμεσότητα ενός θεατρικού έργου, κάνουν ταμείο.
Μετρούν τις εισπράξεις, τα δάνεια και τα φέσια των ανθρώπινων σχέσεων.
Φέρνουν κοντά το τρωτό εισιτήριο μιας μερακλίδικης πρόζας για να
μιλήσουν οι άνθρωποι. Να τα πουν με τα χαρακώματα και τα μαχαιρώματα της
μεγάλης μας χρεοκοπίας: όχι με το χέρι στην τσέπη, αλλά με το χέρι στην
καρδιά. Ένας αυριανός απολογισμός για τους σημερινούς μας δαίμονες, τις
χθεσινές ευθύνες μας. Ένα διαχρονικό κείμενο, χωρίς επικαιρικά
προϊόντα, για τους ανθρώπους και το μεράκι τους.
Ποιο είναι το όραμά σας;
Αυτό που ημερεύει τα άγρια ένστικτά μας. Το όραμα μιας αυθεντικής
επικοινωνίας μεταξύ μας. Έχω απωθήσει τα μεγάλα λόγια. Χρειαζόμαστε
μικρές φράσεις για να προχωρήσουμε. Χρειαζόμαστε λέξεις, όχι
«κουβέντες». Αγάπη και πίστη, χωρίς σκοπιμότητες.
.tif)